فلور طبیعی دهان که به عنوان میکروبیوتای (میکروبیوم) دهان نیز شناخته می‌شود، به جامعه متنوعی از میکروارگانیسم‌ها (شامل باکتری‌ها، قارچ‌ها، ویروس‌ها و …) اطلاق می‌شود که در داخل حفره دهان قرار دارند. در مقاله دیگری در سایت آلفادنت به طور کامل به اصطلاح فلور طبیعی دهان و انواع آن پرداخته شده است. در دهان به دلیل گرما، رطوبت و در دسترس بودن مواد مغذی از ذرات غذا، محیط منحصر به فردی را برای رشد این میکروارگانیسم‌ها فراهم می‌کند.

میکروبیوم دهان برای عملکردهای مختلف در دهان مانند شکستن ذرات غذا، محافظت در برابر مهاجمان بیماری‌زا و کمک به رشد و بلوغ سیستم ایمنی ضروری است. با این‌حال، عدم تعادل در میکروبیوم دهان، که اغلب به دلیل عواملی مانند بهداشت نامناسب دهان، رژیم غذایی، سیگار کشیدن یا برخی داروها ایجاد می‌شود، می‌تواند منجر به مشکلات سلامت دهان مانند پوسیدگی دندان (حفره‌ها)، بیماری لثه و بوی بد دهان (هالیتوزیس) شود.

باکتری­ها به عنوان فراوان‌ترین میکروارگانیسم‌های موجود در حفره دهان بسته به تعادل گونه‌های مختلف، می‌توانند مفید یا مضر باشند. باکتری‌های مفید همچون استرپتوکوکوس سالیواریوس و استرپتوکوکوس میتیس از طریق رقابت با باکتری‌های مضر و تولید موادی که مانع رشد عوامل بیماری‌زا می‌شوند، به حفظ سلامت دهان و دندان کمک می‌کنند. از سوی دیگر، باکتری‌های مضر مانند استرپتوکوک موتانس و پورفیروموناس ژنژیوالیس سبب پوسیدگی دندان (حفره‌ها) و بیماری لثه (پریودنتیت) خواهند شد.

حضور قارچ‌های شایع در حفره دهان از جمله کاندیدا آلبیکنس، در شرایط عادی به خوبی متعادل است و مشکلی ایجاد نمی­کند. با این حال، شرایطی همچون ضعف سیستم ایمنی یا مصرف آنتی بیوتیک باعث افزایش رشد قارچ ها شده و منجر به عفونت­های دهان مانند برفک دهان می­‌شود.

ویروس­‌های مختلفی از جمله ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) و ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) میتوانند در دهان وجود داشته باشند. این ویروس‌ها یا نهفته هستند یا باعث عفونت‌های دهانی مانند تبخال یا زگیل می­ شوند. تعادل میکروبیوم دهان برای حفظ سلامت دهان بسیار مهم است. عواملی مانند رژیم غذایی، شیوه­ های بهداشت دهان و دندان و سلامت کلی می­توانند بر این تعادل تأثیر بگذارند. بهداشت خوب دهان، از جمله مسواک زدن منظم، نخ دندان کشیدن، دهانشویه و معاینات دندانی، به کنترل میکروبیوم دهان و جلوگیری از رشد بیش از حد میکروارگانیسم های مضر که می­تواند منجر به بیماری­های دهان شود، کمک میکند.

دهانشویه محصولی است که به عنوان مکمل اقدامات بهداشت دهان و دندان به عنوان یک عامل ضدعفونی کننده و ضد پلاک و ضد میکروبی استفاده می شود.

بطور کلی انواع دهانشویه­ ها عبارتند از :

دهانشویه کلرهگزیدین

پایه الکل

ستیل پیریدینیوم کلراید و

دهانشویه‌های طبیعی بر پایه اسانس گیاهان دارویی.

در دهانشویه ­های طبیعی به جای ترکیبات شیمیایی کلرهگزیدین، الکل و ستیل پیریدینیوم کلراید از مواد موثره اسانس‌ها به عنوان ترکیبات آنتی باکتریال استفاده می‌شود. اما در مقابل، ترکیبات موثره گیاهان‌دارویی در دهانشویه­‌های طبیعی اثرات منفی کمتری بر فلور میکروبی دهان دارند و فاقد اثرات جانبی بر روی دندان و مخاط دهان و لثه می‌باشد. تأثیر دهانشویه بر فلور طبیعی دهان یکی از موضوعات تحقیقاتی روز در حوزه بهداشت دهان و دندان است. نتایج تحقیقات مختلف نشان داده است که دهانشویه بسته به نوع فرمولاسیون و ترکیبات موثره آن اثرات مختلفی بر فلورطبیعی یا میکروبیوم دهان دارد.

مصرف دهانشویه طبیعی

اثرات مثبت: دهانشویه ­هایی با خواص ضد میکروبی می‌توانند به کاهش سطح باکتریهای مضر در دهان کمک و از پوسیدگی دندان (حفره) و بیماری لثه (پریودنتیت) و بوی بد دهان ناشی از رشد بیش از حد باکتری پیشگیری ­کنند.

اثرات منفی: برخی مطالعات نشان می‌دهد که استفاده منظم از برخی دهانشویه‌ها (دهانشویه درمانی)، به ویژه آنهایی که حاوی غلظت بالایی از عوامل ضد میکروبی شیمیایی و قوی مانند کلرهگزیدین، الکل و ستیل پیریدینیوم کلراید هستند، ممکن است با کاهش سطح باکتری­های مفید همراه با باکتری­های مضر، تعادل میکروبیوم دهان را مختل کند. این اختلال به طور بالقوه می‌تواند منجر به رشد بیش از حد پاتوژن­های فرصت طلب یا کاهش عملکردهای محافظتی فلور طبیعی شود.

توجه به این نکته مهم است که همه دهانشویه‌ها تأثیر یکسانی بر میکروبیوم دهان ندارند و برخی ممکن است به گونه­‌ای طراحی شوند که اثرات منفی کمتری بر فلور طبیعی دهان داشته باشند. علاوه بر این، دفعات استفاده از دهانشویه و اقدامات کلی بهداشت دهان و دندان یک فرد نیز می‌تواند بر تأثیر دهانشویه بر میکروبیوم دهان تأثیر بگذارد. بطوریکه استفاده بیش از حد دهانشویه‌های درمانی حاوی ترکیبات آنتی باکتریال شیمیایی اثرات منفی قابل توجهی بر فلور طبیعی دهان خواهد گذاشت.

نتیجه گیری

بنابراین می­‌توان نتیجه گرفت که دهانشویه‌­های طبیعی بر پایه اسانس‌ها و مواد موثره گیاهی و طبیعی در مقایسه با دهانشویه‌های درمانی و دهانشویه کلرهگزیدین، دهانشویه الکلی و ستیل پیریدینیوم کلراید اثرات منفی کمتری بر فلور میکروبی دهان دارند.

دهانشویه­‌های طبیعی آلفادنت بر پایه اسانس‌ آلفاپاینن، فاقد ترکیبات آنتی باکتریال شیمیایی (کلرهگزیدین، الکل و ستیل پیریدینیوم کلراید) می­‌باشند و تعادل میکروبیوم دهان را حفظ کرده و فاقد اثرات جانبی مضر بر مخاط دهان و لثه هستند.

منابع:

alphadentcare.com

foxpointdental.com

health.osu.edu

www.ncbi.nlm.nih.gov